5263  

طراحی و اجرای بتن اکسپوز

بتن از گذشته تا به امروز به عنوان یک مصالح با مقاومت بالا و استحکام بخش در المان های سازه ای و غیر سازه ای مانند ستون ها، تیرها، دیوارها، نما و ... مورد استفاده قرار می گیرد. حال این بتن اگر در نما به کار رود و آخرین سطحی که ما میبینیم بتن باشد، به آن بتن اکسپوز یا بتن نما گفته می شود. البته منظور از نما صرفا نمای خارجی ساختمان ها نمی باشد و بر روی دیوارهای داخلی پروژه و یا قسمت های دیگر نیز می تواند به کار رود. بتن اکسپوز یا بتن نما صرفا برای المان های قائم نمی باشند و به عنوان کفپوش نیز می توان آن را در کف یک پروژه به کار برد. در بسیاری از پروژه ها با مقیاس بزرگ تر مانند پل ها، سدها، تونل ها و ... می توان دید که سطح تمام شده کار همان بتن سازه ای می باشد که به عنوان بتن اکسپوز به کار برده شده است. ماهیت و ذات بتن اکسپوز سرد می باشد و باید در به کارگیری آن و تناسب آن با فضا و دیگر مصالح توجه کرد.

بتن اکسپوز پیش ساخته به صورت پانل های آماده و یا سفارشی، با رنگ و ابعاد مورد نظر در کارخانه ساخته می شوند و در محل کارگاه نصب می شود. شیوه های نصب این پانل ها نیز متفاوت است. اما به طور کلی می تواند با انجام شاسی کشی، بین فریم های مشخص قرار گیرند و یا به کمک پیچ و رول پلاک و یا با استفاده از ملات و یا چسب نصب شوند.


بتن اکسپوز در محل

در این روش قالب بندی در محل کارگاه انجام می گیرد و سپس در قالب ها با بتن پر می شوند. بعد از گیرش و خشک شدن بتن قالب ها را باز کرده و بتن ریزی را در محل دیگری تکرار می کنیم. سرعت اجرای بتن اکسپوز در محل بیشتر از بتن اکسپوز پیش ساخته می باشد و  در کارهایی با مقیاس بزرگ توجیه اقتصادی بیشتری نسبت به حالت پیش ساخته دارد.
 

تاریخچه استفاده از بتن اکسپوز در نما
استفاده از این بتن به طور گسترده در ساختمانها اولین بار توسط فردی بنام ارنست لسلی در آمریکا انجام شد. مدتی بعد در سال ۱۸۹۲ یک میلیونر فرانسوی به نام فرانسوا هنبیک نیز کاری مشابه را به انجام رساند. در این روش صفحات بتنی علاوه بر اینکه نیروی باربر ساختمان هستند، نقش کف را نیز دارند. دو سال بعد او اولین پل بتنی مسلح را در سوئیس بنا کرد. موفقیت طرح او موجب شد که خیلی زود استفاده از بتن اکسپوز همه گیر شود.(مرجه این بند سایت henza می باشد.)

نکات اجرایی بتن اکسپوز
 

1- استفاده از قالب های سالم و استفاده از روغن مناسب به منظور جداسازی قالب از سطح بتن بعد از گیرش بتن
2- مهار و بستن صحیح قالب ها. چرا که قدرت بتنی که از لوله ترمی خارج می شود زیاد بوده و میل دارد قالب ها را از سر جایشان بکند.
3- دقت در نصب قالب ها و درز بندی مناسب قالب ها به منظور جلوگیری خارج شدن بتن از قالب. چون در اجرا بتن اکسپوز قرار است که سطح کار به عنوان نمای انتهایی باقی بماند در اجرای آن باید دقت بسیار بالایی به کار برد.






تیم مهندسین مشاور کتر سرور و همکاران در طراحی سازه و طراحی معماری پادوک سوارکاری، بتن اکسپوز را در پداستال های بتنی استفاده کردند.